Koca bir yılı daha geride bırakmaya hazırlanıyoruz. Türkiye ve dünya gündemi oldukça sıcak ve yoğunken olup bitenleri takip etmek ve anlamlandırmak önemli. Savaşlar, siyasi krizler, terör saldırıları, ekonomik krizler, siyasi davalar derken yılın sonuna geldik. Yılın son yazısında, 2017 Türkiye ve dünya konjonktürünün kısa bir değerlendirmesini yapmak istedim. Hadi, biraz hafızalarımızı tazeleyelim.
· 31.Aralık.2016 gecesini 1.Aralık.2017’ye bağlayan gece, İstanbul bir terör eylemiyle sarsıldı. Ortaköy’de ki bir gece kulübü Özbek asıllı bir zanlının düzenlediği kanlı terör eylemine sahne olmuş; 39 kişi ölmüş, 79 kişide yaralanmıştı. Dava hala devam ediyor.
· Yüzyılın ayaklı felaketi’ olarak nitelediğim, ABD’nin 45.Başkanı Cumhuriyetçi Donald Trump Ocak 2017’de Amerika’yı yeniden en iyi en mükemmel yapmak’ sloganıyla göreve geldi. Trump’ın çılgın icraatları saymakla bitmez. Yalnızca bir kaç tanesi; Göçmenlerle ilgili aldığı kararlar, ülkeye getirilen seyahat kısıtlamaları, Türkiye ile yaşanan vize krizi, Paris iklim Antlaşması’nın iptali, Obamacare iptal çalışmaları, sınır denetimlerini artırmak ve kaçak geçişleri önlemek amacıyla ABD-Meksika sınırına duvar örülmesi hala gündemde.
· Hollanda siyasi krizi! Dış İşleri Bakanımız ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanımızın siyasi çalışmalarının engellenerek Hollanda’ya girişlerinin yasaklanmasıyla Türkiye ve Hollanda arasında yaşananlar iki ülke arasında ki ilişkileri ciddi şekilde yıprattı.
· 16 Nisan Referandumu! Türkiye, 16 Nisan referandumuyla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine evet diyerek, Türk siyasetinde 2019 yılı itibariyle yeni bir döneme ilk adımı atmış oldu.
· Katar krizi! Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Mısır ve Yemen’in teröre destek vermekle’ suçladıkları Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kestiklerini açıklaması ve yaşanan olaylar zinciri.
· Kuzey Kore’nin nükleer savaş tehdidi! Nükleer silah ve balistik füze denemeleriyle başta Güney Kore, ABD ve Japonya olmak üzere tüm dünyaya çılgınca kafa tutan lider, Kim Jong gündemden hiç düşmedi. Bütün dünya karşı çıkmasına rağmen Kim Jong hala atışlara devam ediyor.
· Suriye’de ki iç savaş 6.yılında! 2011’de başlayan iç savaşta yüz binlerce kişi hayatını kaybederken, milyonlarca Suriyeli evlerini terk etmek zorunda kaldı. Cenevre ve Astana görüşmeleri ile Türkiye, İran ve Rusya önderliğinde Suriye iç savaşı sonlandırılma noktasına gelmiştir. Siyasi süreç başlamıştır.
· Rohingya Müslümanlarına Myanmar’da uygulanan katliam, vahşet, soykırım bu yıl en üst seviyeye ulaştı. 2012’den bu yana Budist Mynmar askerlerinin Arakanlı Müslümanlara uyguladığı bu sistematik zulme Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler, Amerika ve diğer Avrupa ülkeleri sus pus! Türkiye, Myanmar mülsümanlarına ve Bangladeş hükümetine yardım elini uzatarak onları yalnız bırakmadı.
· AB’deki çatırdamalar ve seçimler! Avrupa ülkelerinde bu yıl tam anlamayla bir seçim yılıydı. Irkçı, aşırı sağın hızlı yükselişini hep birlikte izledik. Almanya, Hollanda, Avusturya vb. Merkel yaklaşık 4 aydır hükümeti kuramadı. Katalonya Özerk Yönetimi, 1 Ekim’de yasa dışı bağımsızlık referandumunu yapmış, 27 Ekim’de de tek taraflı bağımsızlık ilanı kararı almıştı. Aynı gün Senato ise özerk yönetimi feshetmiş, 21 Aralık’ta erken yerel seçim kararı alınmıştı. Sonuçları bekliyoruz.
· Brexit! İngiltere’nin 2016 yılında yapılan AB’den ayrılma ile ilgili yapılan referandumdan çıkan evet sonucu sonrası İngiltere bu yıl AB’den ayrılma sürecini resmen başlattı.
· 15.Temmuz.2016 hain FETÖ darbe girişimi sonrası bu yıl 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü’nün 1.yıl dönümüydü. Bu kapsamda Ohal hala devam ederken, Silivri’de ki FETÖ davaları ve yargılamaları devam ediyor.
· Barzani referandumu! Barzani, bütün dünya ülkelerinin karşı çıkmasına rağmen bağımsız bir kürt devleti kurulması için referanduma gitme kararı aldı. Çıkan evet sonucuna rağmen, Irak merkezi Hükümeti buna karşı çıkarak, petrol kuyuları, gümrük kapıları, havaalanı denetimi ve yönetimi merkez Irak hükümetine geçti ve Barzani eski gücünü kaybetti. Oğlu Neçirvan Barzani uluslararası platformlarda destek arayışına girmekte ancak bulanmaktadır. Barzani ise olup biteni uzaktan seyretmekle yetinmekte.
· Rakka operasyonu! Amerika, Rakka operasyonunda Türkiye ile yer almayarak, terör örgütü YPG ile iş birliği yapmayı seçmiş her türlü silah ve para desteği ile yerini belli etmişti.
· Irak merkezi hükümetine bağlı olan ordular Musul ve Kerkük Bölgesini DEAŞ’tan temizledi. Dünya kamuoyunu yıllardır meşgul eden, Ortadoğu ve çevre ülkelerde büyük tahribat ve katliam yapan bu terör grubunun nasıl ortaya çıktığı, nereden geldiği ve nereye gittiği konusu hala büyük bir muamma.
· Hakan Atilla davası! Amerika’nın İran ambargosunu delmekle suçlanan ve sanık olarak yargılandığı davada, tanık kapsamına alınan Rıza Sarraf’ın ifadeleriyle dava ve kapsamı küresel bir kumpasa dönüşmüş durumda. Türkiye’yi politik olarak köşeye sıkıştırma çabaları sahnede
· Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üçüncü çeyrek büyüme rakamlarına göre Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte %11.1 oranında büyüdü.
· Bitcoin! Küresel piyasalarda köpürtülen sanal para birimi, dünyayı kasıp kavuran Bitcoin çılgınlığı aldı başını gidiyor, bir Bitcoin 19 bin doları aşarak yeni bir rekora imza attı. Büyük bataklar olacağı belli.
· 2015 yılında Rusya’ya ait bir savaş uçağının düşürülmesiyle başlayan Türkiye Rusya gerginliği bu yıl Putin ve Erdoğan’ın karşılıklı adımları ve konan amborgaların kaldırılmasıyla siyasi, ticari olarak ilişkilerin normal seviyesine dönmesini sağladı. Türkiye Rusya arasında imzalanan S-400 füze anlaşması ABD başta olmak üzere Nato ülkelerinin tepkisine yol açarken, iki ülke arasındaki yakın ilişkiler ciddi rahatsızlığa neden oldu.
· Rusya’nın Türkiye Büyükelçisi Andrey Karlov suikastının 1.yıldönümünde tetikçisinin Fetö bağlantılı olduğu tespit edildi.
· ABD’nin, Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararı ve Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı sonrasında, Türkiye önderliğinde toplanan İslam İşbirliği Teşkilatı Doğu Kudüs’ü Filistin’in başkenti olarak tanıyan İstanbul Deklarasyonu’na imza atarak en net cevabı vermişti. Kudüs’ün nihai statüsü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde 14 ülkenin lehte oy vermesine rağmen, ABD vetosuyla aleyhte sonuçlandı. Bu durum, Türkiye önderliğinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda önümüzdeki günlerde ele alınacak. Amerika ve Trump yönetiminin aldığı kararlarla uluslararası toplumda yalnızlaşmaya doğru gittiği aşikar. 2018 daha çok şeye gebe.
Evet, yazacak çok. Ancak köşemiz kısıtlı. Yeni yıla yeni umutlarla girmeye çalışırken, bu vesileyle, herkes için daha adil, daha sağlıklı, daha huzurlu ve daha keyifli bir yıl olmasını diliyorum.
gonca.peker@yahoo.com
