Mübadelenin 94. Yılı Sempozyumu sonrası, Azerbaycan Bakü Üniversite’sinden Doç. Dr. Cavid Qasimov ve İnönü Üniversitesinden Doç. Dr. Serap Taşdemir’le birlikte, Tekirdağ’dan İstanbul’a dönüş yolunda sohbet ederken konu Osmanlı İmparatorluğu’nun Avusturya-Macaristan ile Ruslara karşı savaştığı Galiçya Cephesine geldi. Serap Hanım anlatmaya başladı. Heyecanla dinliyordum.
Polonya’nın Krakow şehrinde bulunan Türk Askerlerine ait Galiçya Cephesi Şehitliğimizden bahsediyordu. Böyle bir şehitliğimiz olduğunu ilk kez öğreniyordum. Beykoz Belediyesi’nde görev yaptığım dönemde Belediye Meclis kararı ile Beykoz Belediyesi ile Krakow’u Kardeş Şehir yapma sürecinde bulunmuş ve bu sırada dahi bu şehitlikten haberim olmamıştı. Serap Hocayı dinlerken bunun bir eksiklik olduğunu düşünmedim değilim.
Serap Hoca anlatmaya devam ediyordu. Polonya’da Türkoloji Bölümünde Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Piotr Nykiel şehitlikle ilgili bir makale yazdı. Ekim 2017’de Türkiye’ye konferans için gelebileceğini bildirdi. Üç öğretim üyesi olacağız. Birinci Dünya Savaşına genel bakış benim konum. Galiçya Cephesi; İstanbul’da bu cepheyi çalışan bir hocamız var o anlatacak ve Galiçya cephesindeki şehitlerimizin öyküsünü Piotr Nykiel anlatacak. Eğer Beykoz Belediyesi ev sahipliği yaparsa Haziran veya Eylül 2017’de Krakow’da, Ekim ayında Beykoz Belediyesinin düzenleyeceği programla İstanbul’da sunabiliriz. Hatta İstanbul’da iki konferans olabilir. Diye devam etti. Ve kendisinin en son şehitliği ziyaret ettiğinde öylesine unutulmuş duruyorlardı ki ‘Türkiye’deki vatandaşlarımızın sizden haberi olacak, söz veriyorum’ diye ayrılmıştım. diyor Doç Dr. Serap Taşdemir.
Ardından, Serap Hoca’ya söz veriyorum. Bu konuda bende elimden geleceğimi yapmaya çalışacağım diye. Çünkü Beykoz ile Polonya arasında yüzyıllara dayalı olan ayrı bir bağ var. Beykozlular yıllardan bu yana Polonyalı dostlarımızla birlikte yaşıyorlar. Polonez köyümüz Ülkemizin küçük Polonya’sı.
Yrd. Doç Dr. Piotr Nykiel’in 1916 ile 1919 Yılları Arasında Krakow Müstahkem Mevkii Hastanelerinde Osmanlı Askerleri adlı makalesinde Türk Şehitliği ile ilgili kapsamlı bilgilere yer veriyor. Hatta Askerlerin hatıratları, yazdığı şarkı ve şiirlere dahi yer veriyor makalesinde. Bunlardan Alioğlu Mustafa’nın yazdığı şarkı sözleri şöyle;
Galiçya dağları
Çiçek açar
Şarapnel gülle
Yağmur gibi saçar
Bozulmuş Moskof
Yel gibi kaçar
Kader kısmet böyle imiş Şefkatli Baba
Biz Türk oğluyuz
Ölmek isteriz
Bir avuç kan olsa
Dökmek isteriz
Moskoftan eski yerleri almak isteriz
Makalede Krakov Rakowicki Mezarlığı’nda metfun tüm 15. Kolordu şehitlerinin isimleri ayrı ayrı verilmiş. 37 Kişinin Krakow’daki hastanelerde yaralı olarak tedavi gördüğü ve 13 Askerimizin mezarlarının olduğu bilgileri veriliyor ayrıca.
İşte bu askerlerimizin bulunduğu bu yerin Türk Şehitliği olarak yapılması Krakow’la kardeş Belediye olan Beykoz Belediyemize yakışacağını ve Galiçya Cephesi ile ilgili bir sempozyum yapılması tarihimizi aydınlatacaktır.
Söze, Kafkas Cephesinde savaşan askerlerimizin yattığı Azerbaycan’ın Bakü şehrinde bulunan Türk Şehitliği ile devam ettik.
Emeği geçen ve geçecek olan herkese saygı ve muhabbetlerimi sunuyorum.
