Bahçelievler’de eğitim gören iki lise öğrencisi, Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafının kullandığı özel jargonu bir sözlükte toplayarak dikkat çeken bir projeye imza attı.
Mehmet Harun Yamanoğlu ve Derin Naz Tuz, esnaf arasında kullanılan 104 kelimeyi derleyerek TÜBİTAK’ın 2204-A lise öğrencileri proje yarışmasına katıldı. Proje, Türk Dili ve Edebiyatı kategorisinde Avrupa Yakası birincisi oldu ve Mayıs ayında Ankara’da düzenlenecek Türkiye finallerinde yarışacak.
ESNAF ARASINDAKİ GİZLİ DİL: 104 KELİMELİK JARGON
Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa, İstanbul’un ticaret hayatının kalbinin attığı bölgelerden. Burada esnaf, kendi aralarında özel bir dil kullanıyor.
ALTINA ‘BEYKOZ’ DİYORLAR
Mehmet ve Derin, bu ilginç jargonu keşfederek bir sözlük haline getirdi. Sözlükte; Suudi Arabistan riyaline “hacı”, sahte altın veya paraya “kal gelmek”, Alman müşteriye “Ahso”, aldığı ürünü değiştirmeye getiren müşteri “turna”, “iflas etmeye “alabora”, İngiliz sterlinine “kraliçe”, altına “Beykoz”, ürün almaya hevesli müşteri “lokum”, paralı ama zor beğenin müşteriye “fasulye”, Avusturya para birimine “şilte”, Euro’ya “yumoş”, Amerikan dolarına “tam” ve “yeşil” denildiği belirtildi.
45 KELİME TÜRKÇEYE KAZANDIRILDI
Yapılan araştırmada, derlenen 104 kelimenin 31’i güncel sözlüklerde, 28’i literatürde yer alırken, 45 kelimenin ise hiçbir yerde kaydı bulunmadı. Bu kelimeler, sadece Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafı tarafından kullanılıyor. Projeyi hazırlayan öğrenciler, bu 45 kelimeyi Türkçeye kazandırarak önemli bir kültürel mirası gelecek nesillere aktarmayı hedefliyor.
HER ŞEY MERAKLA BAŞLADI
Mehmet Harun Yamanoğlu, yaz tatilinde Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa’da geçirdiği zamanlarda esnafın kullandığı kelimeleri anlamadığını fark etti. Bu durumu arkadaşı Derin Naz Tuz ile paylaşan Mehmet, birlikte bir araştırma yapmaya karar verdi. İkili, esnafla birebir görüşmeler yaparak bu özel jargonu derledi. Proje, TÜBİTAK yarışmasında büyük beğeni topladı ve Türkiye finallerine gitmeye hak kazandı.
TÜRK DİLİNE KATKI SAĞLAYAN PROJE
Projeyi hazırlayan öğrencilerden Derin Naz Tuz, “Bu çalışma ile Türk diline 45 yeni kelime kazandırdık. Amacımız, bu kültürel mirası korumak ve gelecek nesillere aktarmak. Projemizin Türkiye finallerinde de başarılı olmasını umuyoruz” dedi. Öğrenciler, sözlüğün basılması ve Türk Dil Kurumu’na dahil edilmesi için çalışmalarını sürdürüyor.
KAPALIÇARŞI VE MAHMUTPAŞA’NIN GİZLİ DİLİ
Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafının kullandığı jargon, yıllardır bölgenin ticaret kültürünün bir parçası. Bu dil, sadece ticari hayatı kolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda esnaf arasında bir dayanışma ve aidiyet duygusu yaratıyor. Mehmet ve Derin’in hazırladığı sözlük, bu kültürel mirasın korunmasına önemli bir katkı sağlıyor.
Yorumlar kapalı.